Charakterystyka żywności niskobiałkowej

Dieta niskobiałkowa, podobnie jak bezglutenowa, przeznaczona jest dla osób zmagających się z konkretnymi problemami zdrowotnymi. Jej stosowanie nie jest zalecane ludziom zdrowym, ale konieczne w leczeniu niektórych schorzeń metabolicznych oraz ciężkich chorób nerek i wątroby. Na czym dokładnie polega żywienie niskobiałkowe i jak skomponować zdrową, pełnowartościową dietę z ograniczeniem podaży białka?

Wskazania do stosowania diety niskobiałkowej

Białko jest jedną z najważniejszych dla człowieka substancji odżywczych. Białka z pożywienia są niezbędne m.in. do realizacji procesów budulcowych, immunologicznych i hormonalnych. Niestety u osób zmagających się z niewydolnością nerek, wątroby oraz chorujących na fenyloketonurię, organizm nie jest w stanie usuwać toksycznych produktów przemiany białkowej. Te, odkładając się w narządach wewnętrznych, stopniowo upośledzają ich funkcjonowanie.

Szczególnie niebezpieczne jest spożywanie białka przez osoby chorujące na fenyloketonurię, najczęstszą wrodzoną wadę w metabolizmie aminokwasów. U tych chorych fenyloalanina z białka pokarmowego wraz z krwią przedostaje się do ośrodkowego układu nerwowego, gdzie powoduje nieodwracalne uszkodzenia. Ich efektem może być niepełnosprawność intelektualna i poważne zaburzenia neurologiczne z objawowymi zaburzeniami mowy, chodzenia czy padaczką. Dlatego dzieci z wykrytą fenyloketonurią muszą stosować dietę niskobiałkową przez całe życie – mówi ekspert ze sklepu ze zdrową żywnością BATOM.

Na czym polega dieta niskobiałkowa?

Skomponowanie pełnowartościowej diety niskoproteinowej to bardzo trudne zadanie. W jadłospisie zdrowego człowieka białka zajmują wysoką pozycję; pokrycie dziennego zapotrzebowania na ten składnik odżywczy nie jest wymagające, gdyż białka znajdują się w większości produktów żywnościowych. Dlatego stosowanie diety niskobiałkowej zawsze musi odbywać się pod kontrolą lekarza.

Lista produktów zakazanych w diecie niskobiałkowej jest długa. Znajduje się na niej mięso i jego przetwory, mleko oraz nabiał, jaja, warzywa strączkowe, przetwory zbożowe, orzechy, nasiona, kakao, czekolada oraz produkty słodzone aspartamem. Źródłem białka zazwyczaj są specjalne preparaty medyczne, świeże owoce i warzywa, a także żywność niskobiałkowa. Posiłki chorych na fenyloketonurię można wzbogacać białkiem serwatkowym o znikomej ilości fenyloalaniny, które zwiększa uczucie sytości i ułatwia przyswajanie białka przez organizm.

Stopień ograniczenia podaży białka zawsze musi być dostosowany do stanu pacjenta. W przypadku niewydolności nerek lekarz może zalecić dietę niskobiałkową (LPD), w której podaż białka należy ograniczyć do 0,6 g/kg masy ciała na dobę lub wzbogaconą dietę bardzo niskobiałkową (sVLPD) z podażą białka na poziomie maks. 0,4 g/kg masy ciała na dobę; w tym drugim przypadku niezbędna jest suplementacja ketoanalogami aminokwasów.

Podstawowym źródłem energii w diecie niskoproteinowej są zwykle węglowodany i tłuszcze. Rodzaj produktów spożywczych w jadłospisie chorego również musi być dostosowany do jego indywidualnych potrzeb, w związku z czym nie sposób podać uniwersalnej listy dla wszystkich osób, które korzystają z leczniczej diety niskobiałkowej.