Czyste i dobrze nawilżone powietrze sprzyja odporności

W sezonie jesienno-zimowym częściej zmagamy się z infekcjami spowodowanymi przez wirusy i bakterie. Wiele osób w celu ograniczenia ryzyka choroby sięga po suplementy wspomagające odporność. Warto jednak pamiętać, że dostarczenie organizmowi potrzebnych składników odżywczych to nie wszystko. Na odporność wpływa też jakość powietrza, którym oddychamy.
Smog a odporność organizmu
O smogu oraz o jego negatywnym wpływie na ludzki organizm mówi się od lat. Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem prowadzi do wzrostu ryzyka wystąpienia m.in. nowotworu płuc, zawału serca, udaru mózgu i choroby Alzheimera.
Do listy tych schorzeń trzeba doliczyć choroby wirusowe i bakteryjne, a to za sprawą badań przeprowadzonych przez pracowników brytyjskiego University of Leicester. Zgodnie z uzyskanymi przez nich wynikami czarna sadza – obecna m.in. w spalinach samochodowych – zwiększa odporność:
- gronkowca złocistego na antybiotyki,
- pneumokoków na penicylinę.[1]
To nie wszystko, ponieważ tematem związku pomiędzy jakością powietrza a odpornością zajęło się także European Public Health Alliance (belgijskie stowarzyszenie, którego członkami są organizacje działające na rzecz zdrowia publicznego).
Twórcy publikacji zwrócili uwagę na to, że w 2003 r. badanie dotyczące wirusa SARS wykazało ważną zależność między śmiertelnością tej choroby a ekspozycją na smog. Osoby oddychające powietrzem o przeciętnej czystości były narażone na śmierć o 84% bardziej niż chorzy z terenów o dobrej jakości powietrza.[2]
Jak walczyć ze smogiem?
Najskuteczniejszą formą ochrony przed smogiem wewnątrz pomieszczeń jest stosowanie oczyszczaczy powietrza. Aby urządzenie było naprawdę skuteczne, powinno być wyposażone w dwa ważne filtry:
- filtr HEPA, który wychwytuje pyły zawieszone (główny składnik smogu), alergeny, bakterie i wirusy,
- filtr węglowy, który zatrzymuje szkodliwe gazy (np. obecny niemal w każdym pomieszczeniu formaldehyd), a dodatkowo usuwa nieprzyjemne zapachy.
Wysoka skuteczność takiego połączenia sprawiła, że jest ono chętnie wykorzystywane przez producentów, także tych najbardziej popularnych. W filtr HEPA i filtr węglowy wyposażony jest niemal każdy oczyszczacz powietrza Sharp, Philips czy Electrolux.
W smogowe dni podczas pobytu na zewnątrz ochronę zapewni maseczka. Nie chodzi tu jednak o materiałową maskę, która ma ograniczać ryzyko zakażeń wirusem COVID-19. W masce antysmogowej musi znajdować się odpowiedni filtr przeciwpyłkowy. Trzeba pamiętać, że tak samo jak w oczyszczaczu filtr ten po pewnym czasie ulega zużyciu.
Wilgotność powietrza a odporność
Prawidłowa wilgotność względna powietrza mieści się w granicy 40-60%. Do spadku poziomu nawilżenia dochodzi najczęściej w sezonie grzewczym. Tematem wpływu suchego powietrza na odporność zajęli się naukowcy z Yale University School of Medicine.
Z przeprowadzonych przez nich badań wynika, iż niska wilgotność prowadzi do:
- przesuszeniu śluzówki dróg oddechowych, a w rezultacie upośledzenia pracy rzęsek odpowiedzialnych za oczyszczanie wdychanego powietrza,
- zaburzenia procesu uwalniania białek sygnalizacyjnych, ostrzegających o infekcji sąsiednie komórki,
- osłabienia zdolności komórek dróg oddechowych do naprawy mikrouszkodzeń spowodowanych przez wirusa.[3]
Podsumowując, patogeny mają ułatwiony dostęp do organizmu i szybciej się w nim rozwijają, a proces leczenia zostaje wydłużony.
Jak zadbać o wilgotność powietrza?
Istnieje kilka domowych metod nawilżania powietrza, jednak ich skuteczność jest kiepska, a wiele z nich ma dodatkowo skutki uboczne. Bezpiecznym i efektywnym sposobem poprawy wilgotności jest stosowanie nawilżacza elektrycznego.
W sprzedaży dostępne są:
- nawilżacze ewaporacyjne – wykorzystują naturalny proces odparowywania wody, są rekomendowane przez specjalistów ze względu na bezpieczeństwo;
- nawilżacze ultradźwiękowe – wykorzystują fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości (niesłyszalne dla człowieka, ale uciążliwe dla wielu zwierząt), wymagają stosowania wody destylowanej i restrykcyjnego przestrzegania zasad higieny, ponieważ w przeciwnym razie mogą stać się źródłem zanieczyszczeń;
- nawilżacze parowe – działają podobnie do czajnika elektrycznego, wychodzą z użytku z powodu stwarzania ryzyka poparzenia i wysokiego zużycia prądu.
Warto zwrócić uwagę na to, że na rynku dostępne są urządzenia, które łączą funkcje oczyszczacza i nawilżacza powietrza. Do tej grupy należą m.in. Sharp KC-D40EUW, Philips AC3829/10 oraz Panasonic F-VXR70G – wszystkie trzy wykorzystują technologię ewaporacji.
[1] Shane J K Hussey et. all, Air pollution alters Staphylococcus aureus and Streptococcus pneumoniae biofilms, antibiotic tolerance and colonisation, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28195384/ [dostęp online 01.12.2021 r.].
[2] European Public Health Alliance, Coronavirus threat greater for polluted cities, https://epha.org/coronavirus-threat-greater-for-polluted-cities/ [dostęp online 01.12.2021 r.].
[3] Eirko Kudo et all., Low ambient humidity impairs barrier function and innate resistance against influenza infection, https://www.pnas.org/content/116/22/10905 [dostęp online 01.12.2021 r.].