Otyłość dzieci – przyczyny, konsekwencje i leczenie

Otyłość uznawana jest za ogromny problem zdrowotny na całym świecie, a zarazem jedno z najważniejszych wyzwań systemu publicznej opieki zdrowotnej. W ciągu ostatnich dekad obserwuje się wzrost liczby przypadków otyłości wśród dzieci, co jest powodem do zaniepokojenia ze względu na jej potencjalne długotrwałe skutki zdrowotne. Wyjaśniamy, jakie są podstawowe przyczyny otyłości u najmłodszych, możliwe konsekwencje oraz sposoby na walkę z problemem.

Otyłość dzieci – kwestia genetyki czy wyborów życiowych?

Często zwykło się uważać, że otyłość dzieci ma podłoże genetyczne. Istotnie, może tak być. Rodzice i rodziny z nadwagą zwiększają ryzyko pojawienia się podobnych problemów u dzieci. Badania naukowe donoszą, że istnieją specyficzne geny, które mogą zwiększać predyspozycje do otyłości dzieci, wpływając na takie aspekty, jak metabolizm, gromadzenie tłuszczu, regulacja apetytu i sposób, w jaki organizm przetwarza kalorie. Zjawisko otyłości związanej z genetyką jest jednak najczęściej bardziej skomplikowane i opiera się interakcję genów, nawyków żywieniowych i zachowań. Chociaż geny mogą zwiększać predyspozycje do otyłości, czynniki środowiskowe, takie jak dieta i aktywność fizyczna, odgrywają kluczową rolę w jej rozwoju.

Zbilansowana dieta – klucz do zdrowej wagi

Dieta dzieci w dzisiejszych czasach jest w wielu rodzinach coraz bardziej przetworzona. Na rynku popularne są wysokokaloryczne produkty bogate w tłuszcz i cukry. Spożycie fastfoodów, słodyczy, pizzy, słodzonych napojów gazowanych wzrasta, podczas gdy warzywa oraz mleko i produkty mleczne tracą na popularności. U około 15% dzieci dieta zawiera więcej niż 40% tłuszczów. Spożycie warzyw i owoców jest znacznie poniżej rekomendowanej normy. Radosne i kolorowe reklamy często promują niezdrowe opcje, wpływając na wybory żywieniowe i w efekcie powodując otyłość dzieci. Zbilansowana dieta dla dziecka powinna być dostosowana do jego potrzeb rozwojowych, wieku i poziomu aktywności.  Ważne jest włączenie do niej owoców, warzyw, pełnoziarnistych produktów zbożowych, białek (mięso, ryby, rośliny strączkowe, orzechy) i wysokogatunkowych produktów mlecznych.

Negatywne zmiany w spożyciu kalorii

W dzisiejszych czasach dietetycy często obserwują niekorzystne zmiany w rozkładzie spożywanych przez dzieci kalorii w ciągu dnia. Omijanie śniadania i zjadanie dużej ilości kalorii wieczorem sprzyja odkładaniu się tłuszczu i rozwijaniu otyłości. Rozkład kalorii dla dziecka w ciągu dnia zależy od wielu czynników, takich jak wiek, płeć, poziom aktywności fizycznej, a także indywidualne potrzeby metaboliczne. Wszystkie te aspekty powinny być brane pod uwagę w komponowaniu zdrowej diety. Nie można zapominać, jak ważnym posiłkiem jest śniadanie. Jedzenie wartościowego śniadania nie tylko dostarcza paliwa potrzebnego do rozpoczęcia dnia i aktywności, ale też reguluje apetyt dziecka przez resztę dnia. Pomaga to uniknąć nadmiernego jedzenia lub podjadania niezdrowych przekąsek.

Otyłość dzieci i jej konsekwencje

Otyłość dzieci wiąże się z wieloma krótko- i długoterminowymi konsekwencjami zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Może prowadzić do nadciśnienia tętniczego, wysokiego poziomu cholesterolu i innych czynników ryzyka chorób serca. Zwiększa też ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2. Nadwaga może powodować problemy z kośćmi i stawami, przyczyniać się do powstawania refluksu żołądkowo-przełykowego i wpływać na rozwój chorób układu oddechowego, takich jak astma oskrzelowa. Otyłość często wiąże się z negatywnym postrzeganiem własnego ciała, niską samooceną i ryzykiem depresji. Dzieci otyłe mogą doświadczać drwin i izolacji społecznej.

Aktywność fizyczna – filar zdrowego życia

Współczesny styl życia często wpływa na ograniczenie aktywności fizycznej dzieci. Spędzają one więcej czasu przed ekranami komputerów i tabletów, niż na zabawie na świeżym powietrzu i uprawianiu sportu. W konsekwencji, prowadzi to do niepożądanego wzrostu masy ciała. Duży wpływ na stosunek dziecka do aktywności fizycznej mają nawyki całej rodziny. To właśnie rodzice są podstawowym wzorcem dla swoich dzieci. Środowisko, w którym dorastają najmłodsi, wpływa nie tylko na ich nawyki żywieniowe, ale również preferowane formy spędzania czasu wolnego. To, czy dziecko woli oglądać telewizję na kanapie, czy wybrać się na przejażdżkę rowerową, zależne jest w dużej mierze od tego, jak jest wychowywane i do czego zostało przyzwyczajone.

Skuteczna walka z otyłością

Jak już wspomnieliśmy, nadwaga i otyłość dzieci to złożony problem, który wynika z interakcji wielu czynników. Do jego rozwiązania potrzebne jest podejście wieloaspektowe, które obejmuje edukację w zakresie zdrowego żywienia, promowanie aktywności fizycznej, poprawę dostępności zdrowych opcji żywieniowych oraz wsparcie emocjonalne dla dzieci i ich rodzin. Kluczowym elementem wychodzenia z otyłości powinna być kompleksowa diagnostyka oraz opieka pediatry i doświadczonego dietetyka. Często nieoceniona jest również pomoc psychologa, który pomoże dziecku uporać się z emocjonalnymi przyczynami i konsekwencjami zaburzeń wagi i odżywania. Zachęcamy do kontaktu z Centrum Terapii Kids Medic, gdzie zespół specjalistów oferuje wszechstronną opiekę nad dziećmi borykającymi się z problemem otyłości. 

Współpraca rodziców i specjalistów

Rodzice, którzy chcą pomóc swojemu dziecku uporać się z problemem nadwagi lub otyłości, często gubią się w gąszczu informacji. Nawet jeśli są zmotywowani i zdeterminowani do działania, nie zawsze wiedzą, od czego zacząć i jak pokierować całym procesem. To naturalne. Pomocne jest tu wsparcie specjalistów, którzy z empatią i fachowością pomogą wypracować plan działania i dopasować usługi terapeutyczne do potrzeb konkretnego dziecka i rodziny. Kompleksowe wsparcie w tym zakresie można uzyskać w placówce Kids Medic, która skupia specjalistów z różnych dziedzin ukierunkowanych na skuteczne wsparcie dziecka i rodziny.