Powikłania po zapaleniu oskrzeli – czy da się ich uniknąć?

Zapalenie oskrzeli to choroba układu oddechowego, której głównym objawem jest męczący kaszel. Główną jej przyczyną jest infekcja wirusowa, dlatego leczenie antybiotykami nie jest konieczne, a wręcz szkodliwe. Wskazane jest przede wszystkim leczenie objawowe. Jakie są najczęstsze objawy zapalenia oskrzeli i jak sobie z nimi radzić domowymi sposobami? Kiedy warto udać się do lekarza? Odpowiadamy!

Ostre i przewlekłe zapalenie oskrzeli – charakterystyka

Zapalenie oskrzeli jest chorobą zakaźną dróg oddechowych, która dotyka dzieci i dorosłych, głównie w okresie jesienno-zimowym. W zależności od czasu trwania choroby wyróżnia się 3 jej rodzaje¹:

• ostre zapalenie oskrzeli – trwa maksymalnie 3 tygodnie i zazwyczaj ma charakter wirusowy, rzadziej bakteryjny;
• podostre zapalenie oskrzeli – utrzymuje się od 3 do 8 tygodni i może być wynikiem nadreaktywności oskrzeli po przebytym zakażeniu albo zakażenia krztuścem;
• przewlekłe zapalenie oskrzeli – trwa powyżej 8 tygodni i jest wywoływane wpływem szkodliwych czynników środowiskowych, na ogół palenia tytoniu, ale też zanieczyszczonego powietrza.

Przyczyny zapalenia oskrzeli i profilaktyka

Zapalenie oskrzeli najczęściej jest spowodowane przez wirusy wywołujące przeziębienie i grypę. Zalicza się do nich wirus grypy A i B, wirus paragrypy, RSV, koronawirusy, adenowirusy i rynowirusy. Chorobę bardzo rzadko powodują bakterie, a jeśli już, to za jej wystąpienie odpowiadają bakterie atypowe. Ryzyko zachorowania na zapalenie oskrzeli zwiększa czynne i bierne palenie papierosów, a także narażenie na zanieczyszczenia powietrza i szkodliwe czynniki środowiskowe^1,2.

Profilaktyka zapalenia oskrzeli polega na prowadzeniu zdrowego trybu życia, dbaniu o zdrową dietę oraz odpowiednią ilość ruchu na świeżym powietrzu. Dodatkowo należy unikać przegrzewania się i dużych zbiorowisk ludzi zwłaszcza w sezonie infekcyjnym¹.

Objawy zapalenia oskrzeli

Ostre zapalenie oskrzeli najczęściej daje takie objawy jak¹:

• suchy kaszel lub kaszel mokry z odkrztuszaniem wydzieliny zalegającej w gardle,
• wysoka gorączka,
• złe samopoczucie i niekiedy ból mięśni,
• świszczący oddech i duszność (rzadko).

W przypadku przewlekłego zapalenia oskrzeli występuje przede wszystkim kaszel, który utrzymuje się przez wiele miesięcy i wiąże się z produkcją śluzu oraz odkrztuszaniem flegmy. Dodatkowo może występować utrudnione oddychanie oraz ucisk w klatce piersiowej.

Zapalenie oskrzeli u dzieci i dorosłych – diagnostyka

Zwykle oprócz badania fizykalnego do rozpoznania zapalenia oskrzeli nie są potrzebne dodatkowe badania. U niektórych pacjentów konieczne jest wykonanie badania RTG klatki piersiowej w celu wykluczenia zapalenia płuc, którego objawy bywają podobne do objawów zapalenia oskrzeli¹.

Jak wygląda leczenie zapalenia oskrzeli?

Zapalenie oskrzeli wywołane zakażeniem wirusowym leczy się, łagodząc objawy choroby, w przeciwieństwie do zapalenia oskrzeli o podłożu bakteryjnym, przy którym leczenie polega na stosowaniu antybiotyku (np. przy krztuścu). W przypadku zapalenia oskrzeli o ostrym charakterze ogólne objawy można łagodzić, stosując odpowiednie leczenie i domowe sposoby.

W przebiegu zapalenia oskrzeli można stosować dostępne bez recepty leki jak Deflegmin tabletki. Lek ten zwiększa wydzielanie śluzu w drogach oddechowych i usprawnia jego transport, a dzięki temu ułatwia odkrztuszanie i łagodzi kaszel³.

Powikłania po zapaleniu oskrzeli

Niewłaściwe leczenie zapalenia oskrzeli lub jego brak może sprawić, że stan zapalny nie zostanie wyhamowany, przez co będzie się dalej rozprzestrzeniać. Dlatego właśnie tak ważne jest, aby nie lekceważyć objawów choroby, tylko zgłosić się po pomoc do lekarza i podjąć zalecone przez niego leczenie.

Najczęstsze powikłania po zapaleniu oskrzeli to przede wszystkim zapalenie płuc i inne choroby płuc. Wśród możliwych powikłań zapalenia oskrzeli wymienia się również takie jak⁴:

• pogorszenie wydolności oddechowej – organizm nie dostarcza odpowiedniej ilość tlenu do tkanek i narządów, jednocześnie nie wydala właściwej ilości dwutlenku węgla,
• zatorowość płucna – dochodzi do zamknięcia lub zwężenia tętnicy płucnej lub części jej rozgałęzień przez skrzepliny,
• odma opłucnowa – w płucach obecne jest powietrze, które dostaje się tam w wyniku uszkodzenia płuc,
• wtórne (nawrotowe) zapalenie płuc – kolejne zapalenie płuc, przy czym nie musi być ono wywołane tym samym czynnikiem etiologicznym.

Pozostałością po zapaleniu oskrzeli może być też uporczywy kaszel utrzymujący się nawet do kilku tygodni. Z kaszlem tym powinno się walczyć, stosując domowe sposoby i dostępne bez recepty leki.

Bibliografia:

1. Mejza F., Zapalenie oskrzeli: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/68742,zapalenie-oskrzeli (dostęp: 2022.11.22.)).
2. Kuś J., Mejza F., Ostre zapalenie oskrzeli, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.5 (dostęp: 2022.11.22.)).
3. Witryna internetowa: https://deflegmin.pl/ (dostęp: 2022.11.22.).
4. Singh, A., Avula, A.,Zahn, E. “Acute Bronchitis”, StatPearls Publishing, 2017.

Na zlecenie marki Deflegmin