Olej rzepakowy – co warto o nim wiedzieć?

Olej rzepakowy jest najczęściej stosowanym tłuszczem w polskich kuchniach. Swego czasu bardzo krytykowany przed rozmaite środowiska, od kilku lat z powrotem wraca do łask. Jak zatem wygląda jego wpływ na zdrowie, jakie ma właściwości? Oraz do czego warto go wykorzystywać?

Wartości odżywcze

Olej rzepakowy jest czystym tłuszczem, w związku z czym jego kaloryczność wynosi około 900 kcal na 100 g produktu. Na szczególną uwagę zasługuje jednak zawartość w nim niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) oraz witamin. NNKT charakteryzują się tym, że organizm ludzki nie jest w stanie ich syntetyzować, natomiast są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ustroju, zatem muszą być dostarczane w odpowiednich ilościach z diety.

Doskonałym źródłem NNKT jest właśnie olej rzepakowy. Zawiera on około 20% kwasu tłuszczowego linolowego (z grupy omega-6) oraz 10% kwasu tłuszczowego α-linolenowego (z grupy omega-3). Stanowią one prekursory wielu innych kwasów tłuszczowych, które pełnią bardzo ważną rolę w organizmie. Ponadto, ich proporcja w tym produkcie jest najbardziej korzystna, ponieważ wynosi 2:1 na korzyść kwasów omega-6, czyli zgodnie z zaleceniami. Oprócz NNKT, olej rzepakowy zawiera głównie jednonienasycone kwasy tłuszczowe (60%) oraz najmniejszą ilość nasyconych kwasów tłuszczowych spośród tłuszczów roślinnych.

Dodatkowo, olej rzepakowy jest źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – A, E oraz K. Odpowiadają one za optymalny stan skóry, zmysłu wzroku, krzepnięcie krwi, przyczyniają się do zwalczania wolnych rodników w organizmie człowieka i wiele innych. Olej ten zawiera również roślinne sterole, które budową przypominają zwierzęcy cholesterol, dzięki czemu zapobiegają wchłanianiu go z jelita i powodują obniżenie jego poziomu w osoczu krwi.

Zastosowanie oleju rzepakowego

Dzięki tak wysokiej zawartości kwasów jednonienasyconych, olej rzepakowy doskonale sprawdzi się do smażenia oraz pieczenia. Ponadto, posiada on wysoką temperaturę dymienia, co również sprawia, że nadaje się do tego celu.

Jednakże, jak wiadomo – smażone potrawy nie są zdrowe i powinno się ich unikać lub spożywać okazyjnie. Ale nie oznacza to rezygnacji ze spożywania oleju rzepakowego. Doskonale pasuje on także do potraw na zimno – sałatek oraz surówek, które może zabezpieczać przed utlenianiem, zwiększać przyswajanie witamin oraz poprawiać walory smakowe.

Z ciekawszych zastosowań, olej rzepakowy może być wykorzystywany przez wegan jako zamiennik żółtek podczas tworzenia wegańskiego majonezu. Receptura jest bardzo prosta. Mleko sojowe, musztardę, ocet, pieprz, sól i cukier należy zmiksować w malakserze. Następnie, wciąż blendując, należy dolać cienką strużką olej. Po zakończeniu wlewania, majonez jest gotowy. W razie potrzeby można go jeszcze doprawić lub od razu przełożyć do słoiczków i przechowywać w lodówce.

Rafinowany, czy nierafinowany?

Odpowiedź na to pytanie jest uzależniona od tego, w jakim celu mamy zamiar zastosować olej rzepakowy. Jego nierafinowana wersja, czyli inaczej nieoczyszczona, zawiera więcej witamin, przeciwutleniaczy i substancji prozdrowotnych. Jednak z tego względu nie nadaje się do obróbki termicznej, ponieważ pod wpływem wysokiej temperatury składniki te ulegają utlenieniu i niszczeją. Olej nierafinowany najlepiej jest stosować na zimno.

Z kolei rafinowany, czyli oczyszczony, jest pozbawiony niektórych składników, co sprawia, że smażenie oraz pieczenie przy jego użyciu jest zupełnie bezpieczne. Nie oznacza to jednak, że jest on całkiem bezwartościowy. Jak najbardziej, posiada substancje prozdrowotne, jednak w mniejszych ilościach.

Olej rzepakowy jest bardzo wartościowym produktem, który można wykorzystywać w kuchni na rozmaite sposoby. Nie bez powodu jest jednym z najpopularniejszych tłuszczów. Jego zastosowanie jest wszechstronne, a pozytywny wpływ na zdrowie niepodważalny.